Climaat 

•                wolken: Phuyu

•                regenen: Para

•                wind: Wayra 

xxxxxxxxx 

Glas: kheru of aquilla 

xxxxxxxx 

Keuken: tushpa o tull'pa

•                Het eten: Mik'huna

•                Zout: cachi

•                Honig, zoet: misky

•                Maïs: sara sara

 xxxxxxx

Kleuren:

•                Geel: qu'ello

•                Blauw: Anqash

•                Witte: yurak

•                Zwart: yana

•                Goud: k'ori o choque

•                Zilver: k'olke

•                Rood: Puca 

•                Groen: k'homer

 Construccie:

•                Straat: Kijllu

•                Huis: Huasi

•                Gemeenschapshuis : Kallanka

•                School: yachay huasi

•                oratorio:Ushnu 

•                Lugar de vida deposito o palacio: mark'a o k'ancha 

•                Pakhuis: colca

•                muur: pirka o perqa

•                steen: rumi

•                Hueco o nicho: toq'o

•                Brug: chaka

•                Deur: punku

 xxxxxxxxx

cuerda: huasca 

Cuerpo (partes del)

•                Mond: simi

•                Tong: k'allu

•                Neus: senq'e

•                Hand: maqui 

•                oog: Ñawi

•                Oor: rinri

•                Been: chaka

•                Voet: chaqui 

•                poto: siki

xxxxxxxxxxx 

expresiones

•                Ja: Ari

•                Neen: Mana

•                Goeden dag: Allin Punchao

•                Goeden avond: Allin Tuta

•                Hoe gaat het?: Allillanchu ?

•                Goed: Allillan o allillanmi?

•                "Viva": Kausachun "Viva Cusco": "Kausachun Q'osqo"

•                Wees geen dief: Ama sua

•                Wees geen leugenaar: Ama llulla

•                Wees geen luiaard: ama quella

xxxxxxxxxxxxx 

 Mensen, mannen : Runa 

•                Bebe: Wawa

•                Man: Khari  

•                Vader: Tayta

•                Moeder: Mama

•                Vrouw: warmi 

•                Kind: erque 

•                Zoon: churin "hijo del Sol" "Intipchurin"

•                Broeder (tussen mannen): wayky o waykey

•                Leraar: Amauta

•                Uitgekozen vrouw: acclla

 xxxxxxxxx

Condiciones o estado

•                Blij: Cusi 

•                Jong: Wayna

•                Oud: Machu

•                Oude       : Palla

•                Klein: pequeño

•                Groot: grande

•                Sumaq: supremo 

•                Rico: Capac

•                Jefe de pueblo o señorio: curaca 

•                Prince: Auqui o Auki

•                Koning of Keiser: Sapa Inka 

xxxxxxxxxx 

 Instrumentos de musica

Trom : tiniya

xxxxxxxxxx 

Numeros:

•                Een: Uj

•                Twee: iskay

•                Drie: qimsa

•                Vier: tawa

•                Vijf: pisca

•                Zes : sojta 

•                Seven: canchis

•                Hacht: pusaj

•                Negen: escon

•                Tien: chunka

•                Honderd:paccha

•                Duizen: huaranka

xxxxxxxxxxxxxx 

Oog: Ñawi 

Veld: chakra 

Hond: alco 

Vajilla:

•                Bord: puccu

•                Rammelkast: manca

•                kruik: urpu  

Theodoliet: seccana o ch'utana 

Verbos y estados pilares de la sociedad:

•                Weten: yachay

•                Werken: llankay

•                Houden: munay 

Kledingstu:

•                cape voor man: llacoya

•                cap voor vrouw: lliclla

•                Gordel: chumpi 

•                Tasje : chuspa

•                Sandalen: usuta, ujuta, ojota

•                Tunica de hombre: unka

•                aguja o fibula: tupu

•                spegel: pirku